SaaS คืออะไร

11-Apr-2022

คิดว่าหลายคนคงเคยใช้บริการ GMail, Hot Mail, Outlook.com, One Drive, Google Drive, Google Sheets, Google Docs หรือ Microsoft 365, ฯลฯ บริการที่กล่าวมาทั้งหมด คือ Software as a Service หรือ เรียกย่อ ๆ ว่า SaaS พูดง่าย ๆ ก็คือ ซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมที่มีให้บริการบนอินเทอร์เน็ต นั่นแหละครับ

หลาย ๆ คนเริ่มสงสัย แล้วมันต่างกันกับ Web Application ที่มีใช้กันอยู่ตรงไหน เช่น เว็บไซต์ที่ใช้ซื้อขาย e-Commerce ต่าง ๆ หากดูกันตาม Wikipedia ให้คำจำกัดความไว้ว่า

Software as a service (SaaS /sæs/) is a software licensing and delivery model in which software is licensed on a subscription basis and is centrally hosted.

แปลว่า Software as a service คือ ลิขสิทธิ์และการส่งมอบ ซอฟต์แวร์ ซึ่ง สิทธิ์การใช้งาน จะเป็นการสมัครสมาชิก และ มีการจัดการระบบต่าง ๆ จากส่วนกลาง

พูดให้เข้าใจง่าย ๆ เป็นข้อ ๆ ก็คือ

ลิขสิทธิ์ของโปรแกรม เป็นของผู้ให้บริการ
การส่งมอบโปรแกรม เป็นเพียงการเปิดให้เข้าใช้งานเท่านั้น
สิทธิ์การใช้งาน เป็นแบบ สมัครสมาชิก
การจัดการต่าง เช่น ฐานข้อมูล การประมวลผล อยู่ที่ส่วนกลางทั้งหมด

SaaS เป็น รูปแบบหนึ่งใน Cloud Computing ซึ่งความหมายของ Cloud Computing คือ การให้ทรัพยากรต่าง ๆ เช่น ซอฟแวร์ การเก็บข้อมูล การประมวลผล ฯลฯ ผ่านระบบอินเทอร์เน็ต ผู้ใช้งานไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากรเหล่านั้นได้โดยตรง ต้องผ่านการดำเนินการของเจ้าของทรัพยากรเสียก่อน

ดังนั้น SaaS จึงเป็นการใช้งานผ่านทางอินเทอร์เน็ต โดยต้องสมัครสมาชิกก่อนใช้งาน ชำระค่าบริการรายเดือน/รายปีตามที่ผู้ให้บริการกำหนด และไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากรได้โดยตรง ต้อง

ถ้าบริษัทเราจ้างเขียนโปรแกรม เพื่อให้พนักงานหรือลูกค้าใช้งานบนเว็บ ผ่านทางอินเทอร์เน็ต แบบนี้ ไม่ใช่ Software as a Service เพราะลิขสิทธิ์เป็นของบริษัทผู้ว่าจ้าง และการใช้งานก็ไม่ไช่แบบ สมัครสมาชิก แต่เป็นการกำหนดผู้ใช้ตามที่บริษัทต้องการ

ข้อดีของ SaaS

ต้นทุนต่ำ ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายไปกับค่าติดตั้ง ค่าบำรุงรักษา ค่าอัปเดตระบบ หรือการจัดเก็บข้อมูล
สามารถใช้งานได้ทุกที่ ทุกเวลาเพียงแค่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต
ไม่จำกัดประเภทของคอมพิวเตอร์ ไม่ว่าจะใช้ Windows, Mac, Linux, Android หรือใช้งานผ่านอุปกรณ์อื่น ๆ เช่น แท็บเล็ต โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์
สามารถอัปเดตระบบได้ง่าย ๆ ผ่านระบบกลาง ไม่ต้องอัปเดตแยกทีละเครื่อง
ข้อมูลปลอดภัยไม่สูญหาย สามารถจัดเก็บได้ง่ายขึ้นเพราะถูกรวมอยู่ในศูนย์กลาง
คิดค่าบริการเป็นแบบ License หรือจำกัดระยะเวลาใช้งาน เป็นรายเดือน รายปี หากไม่ใช้ก็สามารถยกเลิก License ได้ ยืดหยุ่นกว่าซอฟต์แวร์แบบถาวรที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายก้อนใหญ่ทีเดียว

ข้อเสียของ SaaS

ปัญหาด้านการเชื่อมต่อ อินเทอร์เน็ตสำคัญต่อ SaaS มาก
หากอินเทอร์เน็ตช้า หรือ ไม่เสถียรก็ส่งผลต่อการใช้งาน
ปรับแต่งขยายเพิ่มเติมได้จำกัด ขึ้นกับผู้ให้บริการเป็นหลัก
ผู้ใช้งานไม่มีกรรมสิทธิ์ในตัวระบบ เพราะเป็นการซื้อ License
ปัญหาด้านความปลอดภัยของข้อมูล

ตัวอย่าง บริษัท/ผลิตภัณฑ์ที่ให้บริการ SaaS

Google : GMail, Google Drive, Googl Docs, Google Sheets, ฯลฯ
Adobe : Creative Cloud
Slack : โปรแกรมแชต/ทำงานร่วมกัน ผู้ใช้งานสามารถส่งข้อความหากันได้ วิดีโอคุยกันได้
Shopify : แพลตฟอร์ม E-Commerce สำหรับร้านค้าออนไลน์
Microsoft : Office 365, OneDrive, ฯลฯ
Zoom : เครื่องมือที่ช่วยให้สามารถจัดการประชุมผ่านวิดีโอได้
Atlassian : JIRA, Trello, Confluence
SalesForce : ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยให้พนักงานขายสามารถร่วมมือประสานงานกับลูกค้าได้
WorkDay : บริการด้านระบบการเงินและการบริหารจัดการบุคลากร
DropBox : ระบบเก็บข้อมูลออนไลน์

ผู้สนใจเข้าใช้บริการ SaaS สามารถเลือกใช้ให้เหมาะกับความต้องการของบริษัทตัวเองนะครับ การเลือก SaaS ควรพิจารณาด้านความน่าเชื่อถือของ SaaS นั้นด้วยครับ

Zeta K.